Jest to propozycja stworzenia nowego centrum naszego miasta, na obszarze obejmującym tereny po Walcowni Metali „Dziedzice”, Plac Wolności, wraz z odcinkiem ulicy Kolejowej oraz plac targowy. Czy tak będzie w przyszłości wyglądać centrum Czechowic-Dziedzic? Czy może to nastąpić, za 5, 10 czy więcej lat? Dzisiaj to wizja specjalistów – urbanistów i architektów, przygotowana w oparciu o potrzeby i oczekiwania nowoczesnych społeczności oraz potencjał poddanych opracowaniu terenów. Kiedy i w jakim kształcie zostanie ostatecznie zrealizowana zależy tylko od nas – od mieszkańców oraz oczywiście od możliwości pozyskania na ten cel funduszy zewnętrznych. Odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy, możliwości pozyskania funduszy unijnych oraz nowa perspektywa funduszy norweskich na lata 2025 – 2032 otwierają jednak zupełnie nowe możliwości, a Gmina Czechowice-Dziedzice podejmuje działania, by być gotowa po te środki skutecznie sięgnąć.
W ramach projektu pn. „Z zapałem przeciw zmianom klimatu – zielono-niebieska infrastruktura w Gminie Czechowice-Dziedzice” – o czym niejednorodnie informowaliśmy, w naszej gminie powstały zbiorniki retencyjne, zielone wyspy, zielone wiaty przystankowe i ścieżka pieszo-rowerowa. Koszt całego przedsięwzięcia to 16 milionów złotych. Zdecydowana większość tych środków pochodziła z tzw. funduszy norweskich - Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Budżetu Państwa, przy wkładzie własnym gminy na poziomie tylko 2,5 mln złotych.
Ważą rolę w projekcie pełniły działania edukacyjne, w ramach których zrealizowano warsztaty i szkolenia dla mieszkańców i ekspertów. Jeden z takich warsztatów był szczególny, bowiem obejmował swoją tematyką działania mitygacyjne dla miasta, a więc takie, które polegają na wprowadzaniu w miastach zmian służących przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. To bardzo szerokie pojęcie, a we współczesnej urbanistyce i inżynierii miejskiej oznacza ono przede wszystkim tworzenie nowoczesnych, przyjaznych przestrzeni miejskich, bogatych w błękitno-zieloną infrastrukturę, niskoemisyjnych i ograniczających emisję zanieczyszczeń, służącym nie tylko klimatowi w sensie globalnym, ale i lokalnym. Miasta przyjaznego dla mieszkańców, realizującego w sposób zrównoważony wszystkie ważne funkcje miejskie, a zarazem oferującego znakomite miejsca do wypoczynku i rekreacji, w zgodzie ze środowiskiem naturalnym i jego bioróżnorodnością, w oparciu o rozwiązania bazujące na przyrodzie. Miasta przyjaznego dla rowerzystów i pieszych - miasta, w którym dobrze się żyje.
Jednym z celów tych projektowych warsztatów była odpowiedź na pytanie, jakie chcemy, aby było nasze miasto. Warsztaty odbyły się we wrześniu ubiegłego roku, a spotkania odbywały się w Urzędzie Miejskim, placówkach edukacyjnych na terenie gminy i w Centrum Edukacji Ekologicznej. Zaproszeni na nie byli mieszkańcy, włodarze miejscy, radni, urzędnicy, reprezentanci wszystkich osiedli i sołectw, organizacji pozarządowych, uczniowie i seniorzy, starsi i młodsi - wszyscy, którym leży na sercu dobro naszego miasta. Prowadzili je eksperci z INTBAU Polska i z Politechniki Krakowskiej - dr Tomasz Jeleński, dr Kinga Racoń-Leja i Marek Leja.
Opracowanie, na bazie którego powstały prezentowane wizualizacje i animacje, przedstawiające koncepcje i możliwości rewitalizacji i rozwoju terenów w centrum naszego miasta to efekt tej pracy. To pomysł na budowę nowej, przyjaznej mieszkańcom przestrzeni miejskiej w centrum, w którym przez ponad 100 lat dominował przemysł. To nowa jakość w mieście, które ze względu na swoją przemysłową historię nigdy nie miało klasycznego rynku z zabudową pierzejową, który obecnie stanowiłby naturalną „starówkę”. To jednak również propozycja stworzenia nowoczesnego centrum, według zasady tzw. 15-miutowego miasta, czyli koncepcji urbanistycznej, w której mieszkańcy mają dostęp do wszystkich niezbędnych usług, atrakcji i miejsc pracy w promieniu 15 minut pieszo, rowerem lub za pomocą komunikacji publicznej. Pamiętajmy, że to jednak nie koniec, a raczej dopiero początek dyskusji o tym, jak w przyszłości – tej bliższej i tej dalszej, może i powinno wyglądać centrum Czechowic-Dziedzic...
Wizualizacje: Magdalena Drdzeń.
