Wniosek o pozyskanie środków z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 - Program „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu”, w ramach którego miasta mogą się ubiegać o dofinansowanie do projektów łagodzących skutki zmian klimatycznych oraz adaptację do nich, został złożony 17 sierpnia ubiegłego roku. Skrupulatna, drobiazgowa weryfikacja wniosków, w tym złożonego przez Czechowice-Dziedzice na realizację projektu pn. „Z zapałem przeciw zmianom klimatu - zielono-niebieska infrastruktura w Gminie Czechowice-Dziedzice”, trwała przez blisko rok. Sukces aplikacyjny jest tym większy, że wniosków było 91, a ich łączna wartości ponad pięciokrotnie przewyższała kwotę zabezpieczonych w konkursie środków. Czechowice-Dziedzice znalazły się wśród 19 zakwalifikowanych z grona tzw. zielono-niebieskich inwestycji, zajmując przy tym drugie miejsce na liście pod względem wysokości przyznanego dofinansowania!
Realizacja projektu przewidziana została na lata 2021 – 2024. Jego całkowita wartość to 13 377 083,93 złotych. Przy dofinansowaniu w wysokości 9 855 625,86 złotych, gminie pozostanie sfinansowanie wkładu własnego w wysokości 3.521.458,07 złotych. W ramach projektu zaplanowano cały szereg powiązanych ze sobą działań, dotyczących szeroko rozumianego rozwoju terenów zielonych oraz lepszego gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi na terenie gminy. Dzięki skutecznej aplikacji o „fundusze norweskie” powstaną zbiorniki retencyjne, deszczowe ogrody, zielone wysypy drzew, zielone wiaty przystankowe i ścieżka rowerowa.
Jeśli chodzi o szczegóły, to projekt obejmuje aż osiem różnych zadań. W ramach jego realizacji zaplanowano budowę urządzeń oraz zbiorników retencyjnych w trzech rejonach: ulica Wodna, ulica Wenecka/Piasta, ulica Zamkowa/Kopernika. To kontynuacja działań związanych z retencjonowaniem wody, które już w gminie zostały podjęte. Woda opadowa będzie zatrzymywana nie tylko w zbiornikach, ale w samym gruncie. Stąd kolejne - nowatorskie w skali kraju, a wykorzystywane w Norwegii rozwiązanie – tworzenia ogrodów deszczowych. W ramach projektu w różnych rejonach miasta powstanie sześć takich ogrodów, które dzięki specjalnie przygotowanemu i wyprofilowanemu gruntowi oraz roślinności, działają jak „gąbki”, absorbując i powoli uwalniając wodę.
Ważnym elementem ekologicznego, zielono-niebieskiego projektu będzie utworzenie tzw. zielonych wysp, czyli zupełnie nowych, zadrzewionych terenów. Do obsadzenia drzewami (rodzimych gatunków i okazałych rozmiarów) wytypowanych zostało sześć gminnych działek, o łącznej powierzchni około 3,8 hektara (przyległych do DK 1 oraz ulic: Cienista, Cmentarna, Wierzbowa, Wodna, Zajęcza i Starowiejska), na których posadzonych zostanie ponad dwa tysiące nowych drzew. Zielone wyspy powstaną na terenach wyłączonych z jakiejkolwiek działalności, więc posadzone na nich drzewa dożyją tam sędziwego wieku. W ramach projektu powstaną również zielone wiaty autobusowe, w których ściany wkomponowana zostanie naturalna roślinność. Powstanie również ścieżka pieszo-rowerowa pomiędzy ulicami Falistą i Bestwińską. Uzupełnienie całości będzie stanowiła szeroka kampania edukacyjno-informacyjna, w tym działania aktywizujące lokalną społeczność.
Efekty realizacji Projektu:
- zwiększenie zdolności do przechwytywania i zagospodarowania wód opadowych w miejscu ich powstania lub okolicy
- zmniejszenie efektu miejskiej wyspy ciepła
- poprawa ilości i jakości terenów zielonych
- podniesienie świadomości nt. zmian klimatu
- promocja komunikacji rowerowej