Zaspokajanie różnorodnych potrzeb społeczności lokalnej oraz rozwiązywanie problemów społeczno-gospodarczych, ekologicznych i przestrzennych w warunkach dysponowania ograniczonymi zasobami finansowymi wymaga racjonalnego podejmowania decyzji o sposobach i kierunkach wydatkowania posiadanych środków. Podstawę tych działań powinna stanowić właśnie strategia rozwoju gminy.
Strategia rozwoju gminy to długookresowy plan działania, określający strategiczne cele rozwoju gminy i przyjmujący takie kierunki oraz priorytety działania, które są niezbędne dla realizacji przyjętych zamierzeń rozwojowych. Strategia rozwoju gminy jest drogowskazem dla działań władz samorządowych, zmierzających do zapewnienia jak najlepszych warunków życia mieszkańców gminy oraz tworzenia sprzyjających warunków dla jej dalszego rozwoju.
Poprawnie opracowana strategia rozwoju gminy pełni wiele kluczowych funkcji dla całej społeczności lokalnej, w tym m.in.:
- identyfikacja interesów i potrzeb społeczności lokalnej oraz umożliwienie ich zaspokajania,
- koordynacja i harmonizacja przedsięwzięć realizowanych w gminie,
- zapewnienie mieszkańcom i podmiotom gospodarczym poczucia stabilizacji,
- ciągłość decyzyjna władz gminy,
- budowanie pozytywnego wizerunku gminy,
- ułatwienie pozyskiwania środków finansowych przeznaczonych na rozwój,
- zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów dzięki koncentracji na priorytetach rozwojowych,
- zwiększenie elastyczności gminy wobec szans i zagrożeń płynących z otoczenia bliższego i dalszego.
Na czym polega zrównoważony rozwój gminy?
Koncepcja zrównoważonego rozwoju odgrywa współcześnie kluczową rolę w budowaniu relacji zachodzących pomiędzy społeczeństwem, gospodarką i środowiskiem.
Zrównoważony rozwój to trwała poprawa jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń poprzez kształtowanie właściwych proporcji między kapitałem ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym. Zatem, to taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie.
Początkowo dyskusje wokół zrównoważonego rozwoju koncentrowały się na zmniejszeniu negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko przyrodnicze. Z biegiem czasu koncepcja nabrała pełniejszego zrozumienia, wyrównując istotę trzech czynników rozwoju: poszanowania środowiska, postępu społecznego i wzrostu gospodarczego.
Znaczenie zrównoważonego rozwoju zostało podkreślone w wielu dokumentach międzynarodowych w tym m.in.: Deklaracji Sztokholmskiej (1972), Raporcie Brundtland (1987), Agendzie 21 (1992), Deklaracji z Johannesburga (2002), dokumencie końcowym Konferencji nt. Zrównoważonego Rozwoju Rio+20 (2012) oraz Agendzie 2030 (2015).
W Polsce idea zrównoważonego rozwoju została przyjęta za zasadę konstytucyjną, zapisaną w art. 5 Konstytucji RP: „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”.
Każda gmina posiada swój unikatowy potencjał rozwojowy. Rozwój każdej gminy musi odbywać się wielokierunkowo, a jednocześnie harmonijnie. Dzięki temu można maksymalnie wykorzystać możliwości gminy i najpełniej przysłużyć się jej mieszkańcom, którzy są zarówno kreatorami, jak i beneficjentami rozwoju gminy.
Proces planowania rozwoju gminy wyraża się poprzez odpowiednie zapisy zawarte w opracowaniach strategicznych, sporządzanych obligatoryjnie lub dobrowolnie przez władze lokalne, pozwalające na sprawną realizację koncepcji zrównoważonego rozwoju.
